ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Julianne Smith, NATO ittifakı ve Türkiye ortaklığı üzerine çevrim içi toplantıda değerlendirmelerde bulundu ve basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a seçim tebriği

Türkiye’deki seçim sonuçlarından dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ve Türk halkını tebrik eden Smith, Türk halkı tarafından seçilen hükümetle çalışmayı ve ikili ilişkileri derinleştirmeyi dört gözle beklediklerini söyledi.

Smith, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapılacak NATO zirvesinde çok güçlü ve çeşitli çıktılara sahip olacaklarını vurguladı.

Büyükelçi Smith, transatlantik güvenliğini güçlendirmenin yolunun “İsveç’i NATO’nun tam üyesi olarak kabul etme sürecini tamamlamak” olacağını belirterek, İsveç’in “teröre yaklaşımında önemli değişiklikler yaparak Türkiye’nin endişelerine yanıt verdiğini” savundu.

“Türkiye’nin İttifak ile olan güvenlik ilişkisi büyük beğeni topluyor”

Türkiye’nin özellikle Kosova’da NATO’ya katkısına ilişkin soruya da Smith, “Hem ABD ile Türkiye arasındaki ikili güvenlik ilişkisi, hem de daha geniş anlamda Türkiye’nin İttifak ile olan güvenlik ilişkisi büyük beğeni topluyor.” yanıtını verdi.

Smith, Türkiye’nin Ukrayna’ya desteğinden terörle mücadeleye Balkanlar’dan finans işbirliğine birçok alanda kritik rol oynadığına işaret ederek, tüm bunların NATO’daki tüm müttefikler tarafından büyük ölçüde takdir edildiğini belirtti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşmesinde ne mesajlar verdiğinin sorulması üzerine Smith, söz konusu özel görüşmenin ayrıntılarına giremeyeceğini söyledi.

Türk hükümetinin İsveç’ten talep ettiği teröristlerin iadesinin henüz yapılmadığına ilişkin yorumlarının sorulması üzerine Smith, İsveç’in terörle mücadele yasasını yürürlüğe koyduğunu, bunun ileriye doğru büyük adım olduğunu ancak bunun uygulanmasının zaman alabileceğini savundu ve bu sorunun İsveç hükümetine yöneltilmesi gerektiğini dile getirdi.

“Zelensky’nin Vilnius’a geleceğine inanıyoruz”

Vilnius zirvesine ilişkin ön değerlendirmede bulunan Smith, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’nin zirveye fiziki olarak katılıp katılmayacağına ilişkin, “Geleceğine inanıyoruz, bize katılacağını umuyoruz.” dedi.

Smith, NATO’nun Ukrayna’nın NATO müttefikleriyle eşit olarak masaya oturmasına ve bazı ortak güvenlik sorunları hakkında konuşmasına izin verecek yeni bir “NATO Ukrayna Konseyi”ni ilan edeceğini söyledi.

Büyükelçi Smith, “İttifakın Ukrayna’ya tam üye olma daveti sunacağı bir konumda olacağını sanmıyorum. Ancak 2008’de Bükreş’te verdiğimiz taahhüdümüzün halen geçerli olduğunu söyleyebilirim.” ifadelerini kullandı.

İsveç’in Vilnius’ta NATO’ya kabul edilmesi durumunda, bunun F-16 sürecini hızlandıracağını söylemenin mümkün olup olmadığı sorusuna yanıt veren Smith, Biden yönetiminin Türkiye’nin F-16 alma ve filosunu modernize etme çabalarını desteklediğini, bunun Türkiye, ABD ve NATO’nun çıkarına olduğunu söyledi.

“Türk hükümetindeki insanlara minnettarız”

Smith, Karadeniz Tahıl Girişimi’ne ilişkin bir soruya yanıtında, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başından bu yana küresel ölçekte çok kritik olan anlaşmayı sağlamak için çok etkili rol oynadığını belirterek “Bu alanda gösterdikleri takdire şayan çabalar için Türk hükümetindeki insanlara minnettarız ve devam etmelerini diliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Rusya’nın tahıl akışını yavaşlattığını gördüklerini belirterek Rusya’yı “tırmandırma siyaseti” yapmakla suçlayan Smith, “Karadeniz Tahıl İnisiyatifinin yenilenmesiyle ilgili gördüğümüz tırmandırma siyaseti bizce tamamen sorumsuzca ve kabul edilemez.” dedi.

“Zaporijya’da (nükleer silah) bu tür bir kullanımın yakın olduğuna dair işaret görmüyoruz”

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin Rusya’nın, Zaporijya Nükleer Santrali’nde, radyasyon sızıntısı içeren bir terör saldırısı senaryosunu değerlendirdiğine ilişkin iddiaları hakkındaki soruya da Smith, “Rusya’nın herhangi bir nükleer santrale zarar vermekle tehdit ettiğini gördüğümüzde çok endişeleniyoruz.” ifadelerini kullandı.

Smith, Zaporijya’da bu tür bir nükleer silah kullanımının “yakın olduğuna dair herhangi bir işaret görmediklerini” belirterek, Zaporijya çevresindeki durumu yakından izlediklerini ve izleyeceklerini dile getirdi.

Böyle bir durumda NATO’nun yanıt verip vermeyeceğinin sorulması üzerine Smith, NATO müttefiklerinin Ukrayna’ya verdiği desteğin devam ettiğini söyledi.

Smith, ABD Başkanı Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Vilnius’ta ikili görüşme yapıp yapmayacağına ilişkin soruya da böyle zirvelerde ikili görüşmeler için fırsat olduğu ancak bu konuda verebileceği herhangi bir detayın olmadığı yanıtını verdi.