Uluslararası Enerji Ajansı (IEA,) Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ile birlikte “Gelişmekte Olan Ülkelerde Temiz Enerji için Özel Sektör Finansmanının Hızlandırılması” başlıklı bir rapor yayınladı.

Geçen yıl Çin dahil gelişmekte olan ülkelerde 773 milyar dolar yatırım yapılırken, Çin dışında kalan gelişmekte olan ülkelerde bu miktar 262 milyar dolar seviyesinde kaldı

Gelişmekte olan ülkelerde 775 milyon insanın elektriğe, 2,4 milyar insanın ise temiz pişirme olanaklarına erişimi bulunmuyor.

Yapılan araştırmalar, gelişmekte olan ülkelerdeki temiz enerji yatırım ihtiyacının yüzde 60’ının özel sektör kaynaklarından sağlanması gerektiğini gösteriyor.

Temiz enerjide beklenen yatırım miktarı

Gelişmekte olan ülkelerde artan enerji ihtiyacını temiz kaynaklarla karşılamak için bu ülkelerde 2035’e kadar yıllık yatırımın mevcut 773 milyar dolar seviyesinden 2,8 trilyon dolara, Çin haricindeki gelişmekte olan ülkelerde ise bu yatırımların 262 milyar dolardan 7 katına çıkarak yaklaşık 1,9 trilyon dolara ulaşması gerekiyor.

“Kamu finansmanı tek başına yeterli değil”

Yayınlanan rapora göre, gelişmekte olan ülkelerde enerjiye erişimi artırmak ve iklim değişikliğini önlemek için gereken temiz enerji yatırımlarının hayata geçirilmesinde kamu finansmanının tek başına yeterli olmayacağı öngörülüyor.

Yatırım yapan ülkeler ve yatırım miktarları

IEA verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerde 2022’deki 773 milyar dolarlık temiz enerji yatırımının 511 milyar doları Çin’de yapıldı. Kalan yıllık 262 milyar dolarlık yatırımın 82 milyar doları Hindistan ve diğer Asya, 66 milyar doları Latin Amerika, 52 milyar doları Orta Doğu ve Avrasya, 32 milyar doları Afrika ve 30 milyar doları Güney Doğu Asya’daki gelişmekte olan ülkelerde yapıldı.

Özel sektör finansman ihtiyacı yıllık 1,1 trilyon dolar

Rapora göre, Çin haricindeki ülkelerde temiz enerji yatırımları için özel sektörün sağladığı finansmanın bugünkü 135 milyar dolar seviyesinden gelecek 10 yıl içinde yıllık 1,1 trilyon dolara ulaşmasına ihtiyaç duyuluyor.

IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin düzenlenen basın toplantısında, bu yıl küresel temiz enerji yatırımlarının 1,7 trilyon dolara ulaşacağını anımsattı.

Dünyada temiz enerji yatırımlarının arttığını ancak bu artışın yüzde 90’ının gelişmiş ülkeler ve Çin’de görüldüğünü söyleyen Birol, şu değerlendirmede bulundu:

Bu artışın sadece yüzde 10’u gelişmekte olan ülkelerden geliyor ki bu değişmesi gereken bir eğilim. Ayrıca, Çin hariç gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarının 8 yıldız yatay seyrettiğini görüyoruz.

“Özel sektör sermayesine ihtiyaç var”

Birol, bu yatırımların sadece kamu finansmanıyla yapılmasının imkansız olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:

Özel sektör sermayesine ihtiyaç var. Analizimiz, gelişmekte olan ülkelerdeki temiz enerji yatırım ihtiyacının yüzde 60’ının özel sektör kaynaklarından sağlanması gerektiğini gösteriyor. Bunu sağlayabilmek için de bazı kilit adımlar atılmalı. Temiz enerji yatırımları, enerjiye erişimden istihdam oluşumu ve herkes için sürdürülebilir bir gelecek sağlanmasına birçok avantaj ve fırsatları beraberinde getiriyor. Bu nedenle acilen özel sektör sermayesinin bu ülkelere gitmesi lazım.